“Het is belangrijk dat je kunt laten zien: wat wij doen heeft echt impact”

Rioolslib, het restproduct van de zuivering van afvalwater, bevat allerlei échte afvalstoffen, maar ook stoffen die weer als grondstof kunnen dienen voor een wereld aan nieuwe producten. Bacteriën kunnen de vetzuren uit het slib bijvoorbeeld omzetten in lange biomoleculen genaamd PHA’s (polyhydroxyalkanoaten, voor de liefhebbers). Daar kun je natuurlijke plasticvervangers van maken: plastic-achtige materialen die geheel biologisch afbreekbaar zijn.

“Je kunt er verpakkingen van maken, coatings, vezels, en ook bijvoorbeeld 3D-geprinte voorwerpen”, vertelt Bart Joosse van Waterschap Brabantse Delta, een van de initiatiefnemers van het winnende project PHA2USE. Waterschappen zijn in Nederland verantwoordelijk voor de rioolwaterzuivering, vertelt hij. “Vandaar dat wij graag een trekkersrol spelen in dit project.”

De toepassingen van PHA’s zijn legio, merkt hij op. “We richten ons nu vooral op producten waarbij de goede afbreekbaarheid een pluspunt is, zoals in de landbouw. Maar we onderzoeken ook toepassingen in de verpakkings- en kledingindustrie.”

Inspiratie

PHA2Use is een samenwerking van veel verschillende partners: vijf waterschappen, STOWA (het kenniscentrum voor de waterschappen), onderzoeksinstituten en marketingbedrijven. “Dat is het interessante, maar meteen ook het lastige: al die partijen hebben een verschillende werkwijze en soms ook verschillende belangen. Daarom is het zo leuk dat een project als dit zo goed van de grond komt. En dat je daarmee dan een landelijke prijs wint, ja.”

De Award zelf is een cirkelvormig kunstwerk op een voetstuk. Het staat op een centrale plaats in het kantoor van zijn waterschap, vertelt Joosse: “In een werkkamer met glazen wanden, waar soms ook mensen vergaderen. Echt ter inspiratie voor iedereen!

Impact laten zien

Omdat het zo’n groot project is, dat al een paar jaar loopt, heeft PHA2USE landelijk al veel aandacht gekregen. “In nieuwsmedia, maar ook in vakmedia en op websites van grote organisaties zoals de Unie van Waterschappen”, vertelt Joosse. “We hebben ook andere prijzen gewonnen, waaronder een Europese prijs voor duurzame innovaties en de tweede prijs voor beste overheidsinnovatie. Het is lastig te zeggen wat nu precies welk effect heeft, maar alles bij elkaar helpt zo’n Circular Award zeker dit soort initiatieven op de kaart te zetten. Iedereen in onze wereld heeft het over deze technologie.”

Niet alleen de aandacht van de buitenwereld is belangrijk. “Bij dit soort langjarige projecten zijn er veel beslismomenten voor potentiële nieuwe partners, en voor al die besturen van al die organisaties die meedoen”, legt Joosse uit. “Dan is het heel belangrijk dat je kunt laten zien: ‘Wij doen hier iets heel gaafs met geld van de burger, iets met een duidelijke maatschappelijke meerwaarde. Wat wij doen heeft echt impact, en dat wordt ook door anderen opgepikt. Hier moeten we mee doorgaan.’ Het motiveert ook studenten om bij ons stage te komen lopen: je gaat bij een partij werken die echt iets bereikt.”

Doorgaan

Formeel is het project in september afgelopen. “Maar we gaan natuurlijk door, met bijna de hele groep. Mogelijk komen er in de toekomst meer partners bij, als de toepassing van het materiaal kansrijker en concreter wordt. En daarvoor hebben we genoeg aanwijzingen.” De komende fase richt zich onder meer op concrete ontwikkeling en testen van producten, en op het vermarkten daarvan.

Als winnaar van vorig jaar zit Joosse nu in de jury voor de Circular Awards 2025. “Ik hoop op kandidaten die echt hart hebben voor circulariteit, en die dat in hun initiatieven en ideeën ook naar voren laten komen”, zegt hij. “Ik hoop en verwacht veel enthousiaste mensen die allemaal proberen met hun idee de wereld weer een stukje circulairder en dus beter te maken. Mijn aanmoediging zou zijn: ga door! Ook als het tegenzit of als mensen je idee nog niet snappen, ga door. Uiteindelijk landt het vanzelf!”

Aanmelden Circular Awards 2025

Ben jij bezig met circulaire initiatieven of ken jij iemand die een grote bijdrage levert aan de circulaire economie? Aanmelden van kandidaten voor de Circular Awards is mogelijk tot en met 15 januari. Klik hier voor meer informatie.